
Hôm nay là Tết Đoan Ngọ, theo thói quen thường chỉ gọi tắt là “Mồng 5 tháng 5”.
Tết Đoan Ngọ, còn gọi là Tết Đoan Dương là một trong 3 Tết lớn nhất trong năm của những nước ảnh hưởng văn hóa Phương Đông như Trung Quốc, Triều Tiên và Việt Nam. 3 Tết lớn nhất trong năm là: Tết Nguyên Đán, Tết Đoan Ngọ và Tết Trung Thu – rằm tháng tám.
Tết Đoan Ngọ - “Đoan” có nghĩa là “mồng”, Tháng 5 theo lịch Trung Quốc còn gọi là tháng Ngọ, vì vậy mồng 5 tháng 5 gọi là Đoan Ngọ.
Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam còn gọi là Tết Giết Sâu Bọ, vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Vào ngày này có tục "giết sâu bọ" bằng cách sáng sớm chưa ăn uống gì đã được lót dạ bằng hoa quả đương mùa và cơm rượu nếp.
Trong tết này, các gia đình có làm lễ cúng gia tiên, cỗ cúng thường gồm trái cây, bánh tét, bánh tro và cả cơm rượu.Vào ngày này hoặc trước Tết Đoan Ngọ một ngày, con cháu cũng về tết bố mẹ ông bà trái cây và bánh tét. Ở một số vùng quê, vào giờ Ngọ (12 giờ trưa) ngày mồng 5 tháng 5, nhiều người còn đi hái lá làm thuốc, vì tin rằng lá hái trong giờ phút này dù chỉ là các lá thông thường như lá chanh, lá bưởi, kinh giới, tía tô, ngải cứu, sen vồng..., đều trở nên công hiệu hơn rất nhiều. Đây đều là theo tập tục trừ tà trong dân gian.
Dẫu qua bao biến đổi về thời cuộc, song tết Đoan Ngọ đến nay vẫn tồn tại trong lòng người dân đất Việt như một phong tục đẹp, với ý nghĩa thiêng liêng về đạo lý làm người.
Từ ngày còn nhỏ, tôi vẫn luôn chờ mong đến ngày Tết Đoan Ngọ (nói chung là tôi luôn háo hức đến những ngày Tết, cho dẫu bây giờ đã lớn
), để được ăn trái cây thỏa thích, lại còn được ăn bánh tro – loại bánh tôi rất thích, và cơm rượu, được cùng ba mẹ anh chị em quây quần với nhau bên mâm cỗ. Ngày xưa chúng tôi còn nhỏ, nhà nghèo, mâm cỗ sau khi cúng tổ tiên, bao giờ cũng phải chia đều ra, 8 đứa con là 8 phần như nhau, ba mẹ bảo: như thế cho nó công bằng, sợ lát nữa lại rầy rà, có đứa khóc vì không được ăn thứ này, thứ khác…
Sáng nay dắt xe ra đi làm, ngước nhìn mâm cỗ nhỏ cúng bà ngoại trên bàn thờ, ngoài bình hoa và nén nhang như ngày thường, còn có cả một mâm trái cây nhỏ được mẹ bày biện gọn gàng, mấy cái bánh tro, bánh tét, và còn có cả một chén cơm rượu. Thấy lòng bùi ngùi: Đạo nghĩa hiếu hạnh ở đời là điều thiêng liêng cao đẹp nhất!!!