Hai người lạc lối trong đường hầm. Người lạc quan nói: “Luôn có một tia sáng ở cuối đường hầm.” Kẻ bi quan đáp rằng: “Chắc chắn đó một đoàn xe lửa sắp đâm thẳng vào chúng ta …”.
Hãy cho tôi câu trả lời thành thật nhất nếu tôi đưa cho ban một ly trà với nước trà trong ly là bẳng nửa ly. Bạn thấy chén trà đầy một nửa hay vơi một nửa?! Nếu đưa bạn hộp bánh mà số bánh trong hộp bằng nửa hộp, bạn sẽ nghĩ là số bánh đã bị mất đi một nửa hay vẫn còn được một nửa? Đó chính là NHÂN SINH QUAN của mỗi người.
Câu chuyện thứ 1: Câu chuyện kể về một cặp song sinh giống hệt nhau. Một đứa lúc nào cũng tràn đầy lạc quan. Trong khi đó đứa kia lúc nào cũng ủ rủ bi quan. Bố mẹ cả hai đứa rất lo lắng đã đến gặp bác sĩ tâm lý trong vùng. Bác sĩ đề nghị với hai ông bà một kế hoạch để biết tính cách và tâm lý của cặp song sinh, từ đó mà tìm cách cân bằng chúng. Và kế hoạch là như thế này, vào ngày sinh nhật của chúng sắp tới, hãy để hai đứa ở hai căn phòng riêng biệt khi chúng mở quà. Hãy tặng đứa luôn bi quan món quà tốt nhất mà ông bà có thể mua, còn đứa lạc quan hãy cho nó một hộp phân ngựa khô. Hai ông bà làm theo lời hướng dẫn của vị bác sĩ và cẩn thận quan sát kết quả.
Khi họ nhìn trộm vào phòng đứa bi quan, họ nghe thấy rành rành là nó đang than thở khi mở hộp quà to từ bố mẹ: "Mình không thích màu của cái máy vi tính này chút nào. Cái máy tính này nữa thế nào nó cũng hỏng cho mà coi…Mình cũng không thích cái máy game này. Mình biết là ắt hẳn đứa nào đó sẽ có xe hơi đồ chơi thậm chí còn to hơn cái của mình…”
Rón rén dọc theo hành lang đến phòng đứa còn lại, hai ông bà nhìn thấy đứa lạc quan đang hân hoan vui sướng với hộp đựng phân ngựa. Cậu bé đang cười nói hí hửng: “Bố mẹ không thể lừa được con đâu. Chỗ nào mà có nhiều phân thế này thì ắt hẳn phải có một con ngựa con!”
Câu chuyện thứ 2: X và Y giống nhau đến kỳ lạ. Họ cùng sinh một năm, cùng trình độ học vấn, mà ngay cả bề ngoài, ta cũng khó phân biệt hai người được với nhau. Thế nhưng cách nhìn cuộc đời của hai người lại khác hẳn nhau vì X là người bi quan còn Y là người lạc quan.
Năm gần bốn mươi tuổi, X buồn rầu nhận thấy giữa quãng đỉnh đầu của anh ta đã bị hói. Y thì khác, ngắm nghía mình trong gương và anh lại nghĩ khoảng hói nho nhỏ dễ thương ở trên đỉnh đầu được tóc khuôn lấy trông đến là đẹp!
Về cân nặng, họ cũng như nhau: Cả hai ông đều chỉ năm mươi lăm ký. X đau khổ thấy mình gầy quá, Y khoe khoang với mọi người rằng mình mảnh mai nhẹ nhỏm.
Vào một ngày buồn, X lẩm bẩm tính đếm thì thấy mình đã rụng mất đến bốn chiếc răng. Y lại kiêu hãnh nói mình chỉ bị khuyết có mỗi bốn chiếc răng.
X hầu như lúc nào cũng u uất vì đã chờ đợi nhiều năm trời vẫn chưa được lên chức. Y thì ngược lại, lấy làm sung sướng vì nghĩ rằng chức vụ trưởng phòng bao giờ cũng kèm theo những bực tức và phiền toái.
Về chuyện hôn nhân, họ lấy vợ cũng gần như cùng lúc. Vợ X đã ba mươi tuổi, vợ Y chỉ mới ba mươi.
Một tối nọ, lúc đã khuya, X và Y cùng về nhà. Họ đang đi trên đường thì bỗng nhiên một chiếc ô tô phanh kít lại ngay trước mũi họ và mặc dù đã bị hãm, xe đang đà vẫn lao thẳng vào họ. X hoảng sợ, hồn vía lên mây, khiếp hãi chờ chiếc xe đâm vào mình. Y thì ngược lại, vì nghĩ chắc chắn vợ mình sẽ nhận được tiền bảo hiểm.
Họ tỉnh lại trong bệnh viện. Họ bị gẫy hai chiếc xương sườn mỗi người. X rên rỉ trên giường bệnh, nguyền rủa số phận mình. Y cực kỳ hài lòng thấy vẫn còn một lô xương sườn thượng hạn rất lành lặn.
Vì cả hai đi lại còn khó khăn, nên họ được xe chở bệnh nhân của bệnh viện đưa về nhà. X bực bội thấy mình phải nằm trên xe cứu thương, chỗ giống như một cái cáng chật hẹp. Y thì lại nhìn ra cửa sổ xe thấy một một dãy người dài ở ngoài phố đứng xếp hàng chờ taxi. Anh hài lòng mỉm cười và nghĩ: ở cái thành phố này, đi xe cứu thương dễ dàng hơn đi xe taxi nhiều lắm.
Câu chuyện thứ 3: Hai người đàn ông bị ốm nặng, ở cùng một phòng trong bệnh viện. Một người thì được phép ngồi dậy một giờ mỗi ngày để hút dịch từ phổi ra ngoài. Giường của ông ta gần cái cửa số duy nhất của căn phòng. Còn người đàn ông kia phải nằm cả ngày...
Họ thường nói chuyện với nhau, về vợ, con, gia đình, về nhà cửa, công việc...
Cứ mỗi buổi chiều, người đàn ông nằm trên chiếc giường cạnh cửa sổ ngồi dậy và mô tả mọi thứ ông nhìn thấy được bên ngoài cho người bạn cùng phòng nghe. Đó cũng chính là phút giây mà người đàn ông kia được sống với những hoạt động, màu sắc của thế giới bên ngoài. Người đàn ông cứ chậm rãi mô tả: Cửa sổ nhìn ra công viên và trước mặt là một cái hồ nhỏ thơ mộng. Đàn thiên nga đang bơi lội trên mặt nước còn lũ trẻ thì cùng nhau chèo thuyền. Các đôi yêu nhau tay trong tay hạnh phúc giữa vườn hoa đua nở trăm sắc... Khi người đàn ông ngồi gần cửa sổ mô tả chi tiết từng đường nét một, người đàn ông kia nhắm mặt lại và tưởng tượng.
Một buổi chiều ấm áp, người đàn ông nằm cạnh cửa sổ mô tả một cuộc diễu hành đi qua. Mặc dầu người đàn ông kia không nghe thấy tiếng của đội nhạc nhưng những lời mô tả sinh động của người bạn đã khiến ông có thể hình dung mường tượng rõ ràng. Đột nhiên, trong đầu ông nảy sinh ý nghĩ: “Tại sao ông ta lại được nhìn mọi thứ trong khi mình chưa bao giờ được nhìn thấy cái gì nhỉ? Điều đó thật chả công bằng chút nào”.
Sục sôi với ý nghĩ đó, trước tiên ông ta cảm thấy hổ thẹn vì thua kém. Nhưng mấy ngày sau vẫn không được nhìn cảnh vật, cảm giác ghen tị của ông biến thành tức tối. Ông bắt đầu ủ ê suy nghĩ đến mất ngủ. Ông nghĩ mình phải được nằm ở giường bên cạnh cửa sổ, và suy nghĩ đó chi phối tâm trí khiến ông trằn trọc không yên.
Một đêm, khi đang nằm nhìn chăm chăm lên trần nhà, ông đột nhiên thấy người phía bên kia giường ho sù sụ. Hình như ông ta bị nghẹn thở vì chất dịch trong phổi.
Trong ánh sáng lờ mờ của căn phòng, ông nhìn thấy người đàn ông kia đang dò dẫm tìm nút bấm chuông gọi trợ giúp. Thấy vậy nhưng ông cũng không bấm nút chuông bên cạnh giường của mình để gọi y tá đến. Mấy phút sau đó, tiếng ho giảm dần và ngừng hẳn. Cũng không còn nghe thấy tiếng thở nữa, không gian im lặng một cách đáng sợ, sự im lặng của cái chết.
Sáng hôm sau, khi y tá mang nước vào phòng thay rửa cho bệnh nhân, nhìn thấy thi thể bất động của người đàn ông nằm bên cạnh cửa sổ, cô vội vàng gọi nhân viên bệnh viện đến mang xác ông đi trong im lặng.
Chờ cơ hội thuận lợi, người đàn ông yêu cầu cô chuyển ông tới nằm ở chiếc giường bên cạnh cửa sổ. Cô y tá vui vẻ chấp thuận. Khi bệnh nhân chuyển đến giường mới ổn định, cô để ông nằm một mình.
Chậm rãi, từ từ, ông gắng gượng chống tay lên để nhìn ra ngoài cửa sổ. Ông hân hoan vì sắp được tự nhìn thấy cảnh vật bên ngoài, mà bấy lâu nay ông chỉ được cảm nhận qua lời mô tả tường thuật.
Ông hướng mắt ra ngoài cửa sổ, và chỉ nhìn thấy một bức tường đen kịt sừng sững trước mặt cách khuôn cửa sổ vài mét, không có gì khác !!
Câu chuyện thứ 4: Có một vị quốc vương, khi ra ngoài đi săn không may bị đứt mất một ngón tay, mới hỏi vị đại thần thân cận nên làm thế nào? Đại thần nói với giọng lạc quan, nhẹ nhõm: “Đây là việc tốt!” Quốc vương nghe vậy giận lắm, trách ông hí hửng khi thấy người khác gặp nạn, vì thế ra lệnh nhốt ông vào đại lao.
Một năm sau, quốc vương lại ra ngoài đi săn, bị thổ dân bắt sống, trói vào đàn tế, chuẩn bị tế thần. Thầy phù thủy đột nhiên phát hiện quốc vương khuyết mất một ngón tay, cho rằng đây là vật tế không hoàn chỉnh, bèn thả quốc vương ra, thay vào đó bắt viên đại thần tùy tùng đi theo Vua làm vật hiến tế.
Trong niềm vui thoát nạn, quốc vương nghĩ tới viên đại thần vui vẻ từng nói rằng mất ngón tay là việc tốt, liền ra lệnh thả ông, và xin lỗi vì đã vô cớ bắt ông chịu nạn 1 năm trong ngục tối. Vị đại thần này vẫn lạc quan nói: “Cái họa 1 năm ngồi tù cũng là việc tốt, nếu như tôi không ngồi tù, thì thử nghĩ, vị đại thần theo người đi săn mà bị lên đàn hiến tế kia sẽ là ai?”
Qua câu chuyện thứ 1, dẫu chỉ là câu chuyện về những đứa trẻ, nhưng bạn thấy đấy, người bi quan dù có được nhận những món quà tốt nhất, đắt tiền nhất nhưng họ chẳng bao giờ nhận ra được giá trị của những món đồ đó vì họ luôn bận tâm, luôn bị che mờ tâm trí bởi những suy nghĩ về những điều không tốt, không hay mà họ nghĩ ra. Ngược lại, những người lạc quan luôn cảm thấy hài lòng vì họ nhìn thấy được mặt tích cực trong mỗi sự vật, sự việc ẩn trong những điều mà người khác coi là tầm thường từ cái nhìn đầu tiên.
Còn qua câu chuyện thứ 2 lại thấy, Cùng trong một hoàn cảnh, nhưng ứng xử của người lạc quan và kẻ bi quan rất khác biệt. Điều quan trọng nhất là chúng ta phải học cách thưởng thức cuộc sống. Điều đó không chỉ giúp ta cảm nhận ý nghĩa cuộc sống mà còn giúp ta hiểu rõ giá trị cuộc sống mà lâu nay ta chưa hiểu một cách đầy đủ.
Trong câu chuyện thứ 4, nếu tôi và bạn là vị Vua ấy, chắc chắn chúng ta cũng sẽ hành xử như vị Vua trong câu chuyện là nổi giận đùng đùng mà quẳng ngay viên quan hầu cận của mình vào ngục tối, hoặc có thể còn tệ hại hơn nữa là sai đem ra chém đầu. Thế nhưng, người có Nhân sinh quan tích cực là người nhìn thấy việc tốt chưa chắc đã tốt hoàn toàn, việc xấu cũng chưa chắc đã hoàn toàn xấu, mọi chuyện có thể thành tốt, mọi chuyện có thể nên xấu. Người bi quan mãi mãi nghĩ đến mình chỉ còn một triệu đồng mà buồn lo, người lạc quan vẫn cảm thấy hạnh phúc vì mình vẫn còn mười ngàn đồng.
Mỗi người đều có một nhân sinh quan khác nhau, có người lạc quan, có người bi quan. Người lạc quan luôn nghĩ về mặt tốt của mọi việc, giữ cách nhìn lạc quan; người bi quan lại luôn nghĩ về mặt xấu của mọi việc, giữ cách nhìn bi quan.
Tôi thích nhất câu chuyện thứ 3 (chính vì vậy mà để dành phân tích sau cùng ^_^"). Câu chuyện này, lần đầu tiên tôi được nghe là do thầy giáo của tôi ở trường kể lại, kết cục của câu chuyện có khác một chút, là : người đàn ông sau khi được y tá dời cái giường sang bên cạnh cửa sổ, nhìn ra ngoài cửa sổ thấy đối diện bên kia là một bức tường, không thấy bất kỳ ao hồ, đàn thiên nga và trẻ con nào cả. Vô cùng ngạc nhiên, ông hỏi cô y tá về người hàng xóm cùng phòng của mình, và được cô y tá cho biết rằng: ông ấy bị mù! Sau này, đôi lần được đọc lại câu chuyện trên mạng, bằng tiếng Việt và cả bản tiếng Anh, chỉ thấy câu chuyện kết thúc lửng lơ với sự ngỡ ngàng của người đàn ông trước bức tường đen kịt lạnh lùng bên ngoài cửa sổ.
Cho dù kết thúc thế nào, thì ý nghĩa của câu chuyện vẫn không thay đổi, đó là: người có Nhân Sinh Quan Tích Cực, người có tâm hồn lạc quan, yêu cuộc sống thì dù trong hoàn cảnh nào cũng nhìn thấy được cái đẹp, cái tươi vui, dù cánh cửa sổ kia có đóng lại thì cánh cửa của tâm hồn cũng vẫn mở ra để cảm nhận cuộc sống. Cao hơn thế nữa, đó là một tâm hồn vô cùng cao thượng, là đã đem niềm lạc quan yêu đời, những cảm nhận cuộc sống một cách vô hình của mình để mà san sẻ, để mà làm cho người khác cũng “cảm nhận lây” với mình những nét đẹp của cuộc sống tựa hồ như nó đang thực sự hữu hình.
Có lẽ sẽ có một kết cục tốt đẹp, cả hai người bệnh sẽ khỏe mạnh và quay về với cuộc sống tươi đẹp, lòng lạc quan ham sống sẽ chữa khỏi bệnh cho họ, nếu không có lòng ghen ghét đố kỵ cá nhân chen vào… thật đáng buồn!
Một bác sĩ và cũng là một nhà tâm lý học của Mỹ nói: “Nếu như chúng tôi có thể khiến mọi người suy nghĩ lạc quan, điều này còn tốt hơn việc tiêm cho họ một mũi phòng tránh các bệnh thần kinh.”
Lạc quan thực sự là không thể chữa khỏi những bệnh không thể chữa, nhưng có thể kéo dài cuộc sống của họ, hoặc có thể phòng ngừa ngăn chặn những bệnh thông thường.
Bởi vậy, đời người không có vui buồn tuyệt đối, chỉ cần một tinh thần phấn đấu, tích cực, chỉ cần luôn nghĩ đến mặt tốt của mọi chuyện, tự nhiên có thể biến khổ thành vui, biến khó thành dễ, biến nguy thành an. Helen Keller nói: “Hướng về ánh nắng, bạn sẽ không nhìn thấy bóng tối.” Nhân sinh quan tích cực, chính là ánh nắng trong trái tim, lời này thật là chân giá trị!
Lạc quan và chủ quan?!
Đa số mọi người đều có hai tâm lý lạc quan và bi quan. Nhưng không phải nghiêng về bên nào thì bên kia đổ. Đây là một dạng suy nghĩ học đường, nó được phát triển từ trong hàng trăm nghìn lần cảnh cáo và động viên, hàng trăm nghìn lần trách móc và biểu dương. Quá nhiều “không đúng” và cảnh cáo nguy hiểm sẽ khiến cho trẻ em cảm thấy mình không có năng lực, khủng hoảng và cuối cùng các em sẽ đi theo hướng bi quan. Cho đến lớn lên, những ảnh hưởng của những kỷ niệm này cũng còn mãi.
Tương tự như vậy, trong quá trình phát triển của trẻ em, sẽ có những niềm vui của những thành công nho nhỏ, đơn giản như việc học được cách buộc dây giầy, việc quét nhà, tự dọn dẹp phòng... Bố mẹ có thể giúp chúng chuyển những thành tựu đó thành ý nghĩ làm chủ được bản thân, từ đó nuôi dưỡng thêm cho chúng thái độ lạc quan.
Bi quan là một thói quen không dễ sửa đổi, nhưng không phải là tuyệt đối. Vì vậy, hãy hướng cho trẻ con một cái nhìn lạc quan bằng chính những điều chúng ta nói với chúng.
Tương tự như vậy, nếu chúng ta muốn giúp một ai đó thay đổi cách suy nghĩ bi quan của họ thành lạc quan yêu đời, hãy khen họ từ những gì nhỏ nhất. Tuy nhiên, cách tốt nhất, chính bản thân người có thói quan bi quan hãy tự thay đổi suy nghĩ của mình, tự khích lệ mình, bởi vì “Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi ” mà !!
Tuy nhiên, hãy cẩn thận, Lạc quan và chủ quan chỉ cách nhau một đường ranh giới rất mỏng. Lạc quan thái quá dễ trở thành chủ quan, và như thế thì có nghĩa lá quá dại dột. Chủ quan là trạng thái đánh lừa chính mình bằng cách xem thường mọi thứ. Người lạc quan thì được mọi người yêu mến, còn người chủ quan thì không ai thích cả !
Có lẽ tương đối chính xác nhất là câu nói nổi tiếng của Dutour: "Lạc quan thật sự không phải tin rằng mọi việc sẽ tốt đẹp, mà tin rằng không phải mọi việc sẽ tồi tệ".
