“Mưu sinh” – hai tiếng này mỗi lần nghĩ đến, tôi lại thấy trong lòng như có muối xát.
“Mưu sinh” và “kiếm tiền”, hai từ này có giống nghĩa với nhau không? Thoáng nghĩ, thì thật cũng chẳng khác: mưu sinh cũng nghĩa là kiếm tiền, để mưu cầu lấy sự sống – như cái kiểu bản năng sinh tồn của con người trong thời hiện đại vậy – mọi thứ cần thiết cho sự tồn tại của cuộc sống đều được mua bằng tiền !
Mưu sinh thì chắc chắn là kiếm tiền rồi. Còn “kiếm tiền” thì sao ?! Người ta kiếm tiền liệu có phải chỉ để được tiếp tục tồn tại trong cuộc sống?! Có lẽ không hẳn vậy, người ta kiếm tiền, thật nhiều tiền, để cho bản thân và gia đình một cuộc sống tốt đẹp hơn, càng tốt đẹp tiện nghi hơn người khác, càng tốt. Cuộc sống tiện nghi rồi, dư tiền quá, biết làm gì cho hết tiền bây giờ? Người ta bèn đem tiền đi mua một thứ - mua danh ! Có danh rồi, càng dễ kiếm tiền, thế là người ta lại đem cái danh đã mua được bằng tiền ấy để làm đòn bẩy mà kiếm tiền một cách dễ dàng hơn… Lẩn quẩn !!
Người nghèo cũng lẩn quẩn trong cái vòng “mưu sinh” khắc nghiệt, được bữa nay lo bữa mai, được bữa khỏe phải ráng “cày” để mà lo cho cái bữa đau ốm mà có tiền thang thuốc. Người giàu cũng lẩn quẩn trong cái vòng “kiếm tiền”, có tiền rồi lại đau đầu suy nghĩ phải “đầu tư” vào đâu để có thể thu được tiền nhiều hơn nữa….
Kỳ lạ, người ta không nghĩ đến một điều đơn giản để giải quyết cái vòng lẩn quẩn ấy, là: san sẻ cho nhau…
Một số người giàu cũng đem tiền đi cho người khác, nhưng kỳ lạ thay họ đem tiền đi cho những người hoặc đổ vào nhưng nơi mà ở đó vốn không cần tiền cho lắm !! Họ mua sự giải trí.
Một ngày, tôi trò chuyện với chị lao công của công ty trong giờ nghỉ trưa, chị tâm sự: “Ở công ty này là chị cảm thấy có sự bình đẳng nhất, mặc dù cũng không hoàn toàn là thế, nhưng vẫn đỡ hơn những chỗ khác. Em không biết đâu, người ít học như bọn chị, chẳng bao giờ được nghe những tiếng “dạ - vâng” của những người làm việc công sở ít tuổi. Họ bảo mình làm cái gì mà nói nhẹ nhàng đã là tốt lắm rồi đấy…”. Trình độ học thức tạo nên những cấp bậc thu nhập trong cuộc sống, và làm đảo lộn tôn ti trật tự về tuổi tác là thế !!
Nhiều lúc có việc phải đi ra ngoài văn phòng, tôi mới có dịp hiểu được nỗi cơ cực của những người thật sự đang “mưu sinh” giữa dòng đời nhiều khắc nghiệt: Anh công nhân treo mình lơ lửng trên giàn giáo dưới cái nắng đổ lửa mà vẫn còn bị các kỹ sư và quản lý công trình mắng mỏ vuốt mặt không kịp. Chị hàng rong lầm lũi ghánh hàng về khi trời đã quá trưa. Bác xe ôm già ngồi nép mình dưới cái bóng cột điện để ăn vội ăn vàng bữa trưa ngon miệng, và sau đó là nằm dài lên chiếc xe Honda ngửa mặt lên trời mà ngủ, điệu nghệ và vững chãi như những nghệ sĩ xiếc. Có anh xe ôm, vợ đi giúp việc cho người ta, anh thì chạy xe ôm, hai đứa con nhỏ ở nhà không ai giữ (mà cũng không có tiền thuê người giữ hay đem gửi chúng), thành thử mỗi ngày anh chở cả 2 đứa nhỏ đến cái điểm anh đứng đón khách. Có khách thì anh gửi nó đứng đó, nhờ bà hàng nước lâu lâu liếc qua trông, đưa khách đi xong anh lại quay về. Còn không có khách thì, anh ngồi đọc những tờ báo cũ còn 2 đứa trẻ thì tự chơi đùa với nhau dưới gốc cây. Hết một ngày làm việc, anh chở con đi đón vợ rồi cả nhà về nhà cơm nước. Ngày này qua ngày khác, 2 đứa nhỏ cứ thế lớn lên như cỏ dại không cần chăm. Con nhà nghèo, trẻ con cũng ít khi biết tủi ?!
Cơn mưa trưa nay cho không khí Sài Gòn một chút mát mẻ dễ chịu, nhưng cũng không quên đánh động nỗi lo toan trong trái tim những người đang “mưu cầu cuộc sống” – cơn mưa báo hiệu sắp đến mùa mưa: Sẽ rồi đây những khó khăn thêm chồng chất cho những người mưu sinh bằng ghánh hàng rong ruổi, bởi với họ cực khổ một chút dưới cái nắng quay cuồng vẫn hơn là ế hàng trong những ngày mưa mát mẻ; sẽ rồi đây là cảnh tát nước mưa vớt dép trong những ngôi nhà thấp lè tè và càng mùa mưa càng râm ran vo ve tiếng muỗi; những đứa trẻ ở các quận ngoại thành mùa mưa đi học sẽ càng thêm nhếch nhác hơn…
Biết khi nào mới hết cảnh đó ?!
